genellikle dijital bankacılık üzerinden gelire dayalı olarak kredi kullandıran bankalardır. aman dikkat hangisi kredi verecek diye merak edip çok fazla kredi başvurusunda bulunursanız bu tutumda kredi notunuzun düşmesine sebebiyet verir. birçok banka dijitalden kredi kullandırmakla beraber findeks üzerinden otomatik olarak sicilinizin durumunu kontrol edip buna göre kredinizi onaylatır. ancak çok azı düşük kredi notu olanlara kredi verir.
bankaların mevduatlarının belirli bir kısmını Merkez Bankası’nda tutmak zorunda olduğu miktardır.
Kısaca:
🔹 Zorunlu karşılık = Bankaların mevduatın bir kısmını Merkez Bankası’na yatırmak zorunda oldukları güvenlik rezervidir.
🔹 1. Amaçları
Bankacılık sisteminin likiditesini kontrol etmek:
Bankaların piyasada verebileceği kredi miktarını sınırlayarak aşırı likiditeyi önler.
Finansal istikrar sağlamak:
Bankaların iflas veya mevduat çıkışlarına karşı güvenlik oluşturur.
Para politikası aracı:
Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranını değiştirerek para arzını kontrol edebilir.
Kısaca:
🔹 Zorunlu karşılık = Bankaların mevduatın bir kısmını Merkez Bankası’na yatırmak zorunda oldukları güvenlik rezervidir.
🔹 1. Amaçları
Bankacılık sisteminin likiditesini kontrol etmek:
Bankaların piyasada verebileceği kredi miktarını sınırlayarak aşırı likiditeyi önler.
Finansal istikrar sağlamak:
Bankaların iflas veya mevduat çıkışlarına karşı güvenlik oluşturur.
Para politikası aracı:
Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranını değiştirerek para arzını kontrol edebilir.
birçok yatırımcının parasını bir araya getirip profesyonel yöneticiler tarafından çeşitli menkul kıymetlere (hisse, tahvil, bono, döviz vb.) yatırım yapılan bir finansal araçtır.
Kısaca:
🔹 Yatırım fonu = Birden çok kişinin parasını toplayıp ortak bir portföy oluşturan profesyonel yönetim aracıdır.
🔹 1. Temel Özellikler
Çok sayıda yatırımcı katkıda bulunur.
Portföy profesyonel yöneticiler tarafından yönetilir.
Çeşitlendirme (diversification) sağlar, tek bir varlığa bağlı risk azaltılır.
Likiditesi vardır, yani yatırımcılar fon paylarını geri satabilir.
Fonun değeri günlük olarak net varlık değeri (NAV) ile belirlenir.
Kısaca:
🔹 Yatırım fonu = Birden çok kişinin parasını toplayıp ortak bir portföy oluşturan profesyonel yönetim aracıdır.
🔹 1. Temel Özellikler
Çok sayıda yatırımcı katkıda bulunur.
Portföy profesyonel yöneticiler tarafından yönetilir.
Çeşitlendirme (diversification) sağlar, tek bir varlığa bağlı risk azaltılır.
Likiditesi vardır, yani yatırımcılar fon paylarını geri satabilir.
Fonun değeri günlük olarak net varlık değeri (NAV) ile belirlenir.
bir varlığın fiyatının zaman içindeki dalgalanma derecesini, yani oynaklığını ifade eder.
Basitçe:
🔹 Volatilite = Fiyat ne kadar çok ve hızlı değişiyorsa, o kadar yüksek oynaklık vardır.
🔹 1. Tanım
Volatilite, bir finansal varlığın getirisinin standart sapmasıdır.
Yani bir varlığın fiyatı ne kadar fazla değişiyorsa, riski o kadar yüksektir.
📘 Örnek:
Hisse A: her gün ％0.5 oynuyor → düşük volatilite
Hisse B: bir gün ％5 artıyor, ertesi gün ％4 düşüyor → yüksek volatilite
Basitçe:
🔹 Volatilite = Fiyat ne kadar çok ve hızlı değişiyorsa, o kadar yüksek oynaklık vardır.
🔹 1. Tanım
Volatilite, bir finansal varlığın getirisinin standart sapmasıdır.
Yani bir varlığın fiyatı ne kadar fazla değişiyorsa, riski o kadar yüksektir.
📘 Örnek:
Hisse A: her gün ％0.5 oynuyor → düşük volatilite
Hisse B: bir gün ％5 artıyor, ertesi gün ％4 düşüyor → yüksek volatilite
bir yatırımcının bir varlığı değer kazanacağı beklentisiyle satın alması anlamına gelir.
Basitçe:
🔹 “Fiyat yükselecek” beklentisiyle alım yapıyorsan → uzun pozisyondasın.
🔹 1. Genel Tanım
Uzun pozisyon, bir yatırımcının:
Bir varlığı elinde bulundurması (sahip olması),
Bu varlığın değerinin artmasından kâr etmeyi hedeflemesi durumudur.
Yani “ucuzken al, pahalıyken sat” stratejisidir.
Basitçe:
🔹 “Fiyat yükselecek” beklentisiyle alım yapıyorsan → uzun pozisyondasın.
🔹 1. Genel Tanım
Uzun pozisyon, bir yatırımcının:
Bir varlığı elinde bulundurması (sahip olması),
Bu varlığın değerinin artmasından kâr etmeyi hedeflemesi durumudur.
Yani “ucuzken al, pahalıyken sat” stratejisidir.
değeri başka bir varlığın (dayanak varlık) fiyatına bağlı olan finansal sözleşmelerdir.
Yani kendilerinin doğrudan bir değeri yoktur; hisse senedi, döviz, faiz oranı, endeks, emtia (petrol, altın, buğday vb.) gibi varlıkların fiyat değişimlerinden türetilirler.
🔹 1. Türev Araçların Temel Özellikleri
Dayanak varlık üzerinden türetilirler.
Amaçları genellikle:
Riskten korunma (hedging)
Spekülasyon (kâr amacıyla pozisyon almak)
Arbitraj (fiyat farklarından risksiz kazanç) sağlamaktır.
Vadeli sözleşmelerdir (yani gelecekteki bir tarihte işlem yapılır).
Yani kendilerinin doğrudan bir değeri yoktur; hisse senedi, döviz, faiz oranı, endeks, emtia (petrol, altın, buğday vb.) gibi varlıkların fiyat değişimlerinden türetilirler.
🔹 1. Türev Araçların Temel Özellikleri
Dayanak varlık üzerinden türetilirler.
Amaçları genellikle:
Riskten korunma (hedging)
Spekülasyon (kâr amacıyla pozisyon almak)
Arbitraj (fiyat farklarından risksiz kazanç) sağlamaktır.
Vadeli sözleşmelerdir (yani gelecekteki bir tarihte işlem yapılır).
bir ülkenin para biriminin değerini başka bir para birimine (genellikle ABD doları veya altın gibi) belirli bir kur seviyesine sabitlediği döviz kuru rejimidir.
Yani:
🔹 Sabit kur = Merkez bankasının döviz kurunu belirleyip o seviyede tutmayı taahhüt ettiği sistemdir.
🔹 1. Nasıl Çalışır?
Bir ülke, para birimini örneğin 1 ABD Doları = 30 TL olarak sabitler.
Bu durumda:
Eğer döviz talebi artarsa, TL değer kaybetmesin diye Merkez Bankası piyasaya dolar satar.
Eğer döviz arzı artarsa, TL aşırı değer kazanmasın diye Merkez Bankası dolar alır.
Bu şekilde döviz rezervlerini kullanarak kuru sabit tutar.
Yani:
🔹 Sabit kur = Merkez bankasının döviz kurunu belirleyip o seviyede tutmayı taahhüt ettiği sistemdir.
🔹 1. Nasıl Çalışır?
Bir ülke, para birimini örneğin 1 ABD Doları = 30 TL olarak sabitler.
Bu durumda:
Eğer döviz talebi artarsa, TL değer kaybetmesin diye Merkez Bankası piyasaya dolar satar.
Eğer döviz arzı artarsa, TL aşırı değer kazanmasın diye Merkez Bankası dolar alır.
Bu şekilde döviz rezervlerini kullanarak kuru sabit tutar.
uzun vadeli fon arz edenlerle (yatırımcılar) fon talep edenleri (şirketler, devlet) buluşturan piyasadır.
🔹 1. Tanım
Sermaye piyasası, 1 yıldan uzun vadeli finansal araçların alınıp satıldığı piyasadır.
Amaç: Yatırım ve büyüme için uzun vadeli fon sağlamak.
Diğer piyasa türlerinden farkı: kısa vadeli değil, uzun vadeli finansman sağlar.
🔹 1. Tanım
Sermaye piyasası, 1 yıldan uzun vadeli finansal araçların alınıp satıldığı piyasadır.
Amaç: Yatırım ve büyüme için uzun vadeli fon sağlamak.
Diğer piyasa türlerinden farkı: kısa vadeli değil, uzun vadeli finansman sağlar.
iki tarafın belirli bir süre boyunca nakit akışlarını (faiz, döviz, getiri vb.) karşılıklı olarak değiştirdiği bir türev sözleşmedir.
Kısaca:
🔹 Swap = İki tarafın gelecekteki ödemelerini belirli koşullara göre takas etmesidir.
🔹 Temel Özellikleri
Taraflar belirli bir anapara üzerinden (nominal tutar) ödemelerini hesaplar.
Genellikle vade boyunca periyodik olarak ödeme yapılır.
Amaç: Riskten korunmak (hedging) veya daha uygun finansman sağlamak.
Kısaca:
🔹 Swap = İki tarafın gelecekteki ödemelerini belirli koşullara göre takas etmesidir.
🔹 Temel Özellikleri
Taraflar belirli bir anapara üzerinden (nominal tutar) ödemelerini hesaplar.
Genellikle vade boyunca periyodik olarak ödeme yapılır.
Amaç: Riskten korunmak (hedging) veya daha uygun finansman sağlamak.
genel olarak bir kişi, kurum veya devletin ilerideki yükümlülükleri karşılamak, riskleri azaltmak veya beklenmedik durumlara hazırlıklı olmak için ayrılmış varlıkları ifade eder.
Yani:
🔹 Rezerv = Güvence amaçlı ayrılmış kaynak demektir.
🔹 1. Merkez Bankası Rezervleri
Bu, terimin en çok duyulan kullanım alanıdır.
Bir ülkenin döviz ve altın cinsinden varlıklarıdır.
Amaç:
Döviz kuru dalgalanmalarını dengelemek
Dış borç ödemelerini karşılamak
Ülkenin ithalatını finanse edebilmek
Finansal krizlerde güvence sağlamak
Yani:
🔹 Rezerv = Güvence amaçlı ayrılmış kaynak demektir.
🔹 1. Merkez Bankası Rezervleri
Bu, terimin en çok duyulan kullanım alanıdır.
Bir ülkenin döviz ve altın cinsinden varlıklarıdır.
Amaç:
Döviz kuru dalgalanmalarını dengelemek
Dış borç ödemelerini karşılamak
Ülkenin ithalatını finanse edebilmek
Finansal krizlerde güvence sağlamak
bir varlığın piyasada işlem gördüğü güncel fiyatını ifade eder. Yani, o varlığın bugün piyasada alınıp satılabileceği değerdir.
🔹 Genel Tanım
Bir varlığın piyasa değeri, arz ve talep dengesine göre belirlenir.
Eğer bir varlığa olan talep artarsa, piyasa değeri yükselir.
Eğer arz artar veya talep azalırsa, piyasa değeri düşer.
🔹 Genel Tanım
Bir varlığın piyasa değeri, arz ve talep dengesine göre belirlenir.
Eğer bir varlığa olan talep artarsa, piyasa değeri yükselir.
Eğer arz artar veya talep azalırsa, piyasa değeri düşer.
bir yatırımcıya belirli bir dayanak varlığı (örneğin hisse, döviz, emtia, endeks) belirli bir fiyattan (kullanım fiyatı / strike price) belirli bir tarihte veya o tarihe kadar alma ya da satma hakkı veren bir türev sözleşmedir.
🔹 Temel Özellikleri
Opsiyon alıcısı (buyer): Hakkı satın alır, ancak kullanmak zorunda değildir.
Opsiyon satıcısı (writer): Alıcının hakkını yerine getirmekle yükümlüdür.
🔹 Opsiyon Türleri
Call (Alım) Opsiyonu:
Alıcıya belirli bir fiyattan varlığı satın alma hakkı verir.
Eğer varlığın fiyatı yükselirse, alıcı kâr eder.
Put (Satım) Opsiyonu:
Alıcıya belirli bir fiyattan varlığı satma hakkı verir.
Eğer varlığın fiyatı düşerse, alıcı kâr eder.
🔹 Temel Özellikleri
Opsiyon alıcısı (buyer): Hakkı satın alır, ancak kullanmak zorunda değildir.
Opsiyon satıcısı (writer): Alıcının hakkını yerine getirmekle yükümlüdür.
🔹 Opsiyon Türleri
Call (Alım) Opsiyonu:
Alıcıya belirli bir fiyattan varlığı satın alma hakkı verir.
Eğer varlığın fiyatı yükselirse, alıcı kâr eder.
Put (Satım) Opsiyonu:
Alıcıya belirli bir fiyattan varlığı satma hakkı verir.
Eğer varlığın fiyatı düşerse, alıcı kâr eder.
Motorlu araç sahiplerinin, kendi isteğiyle yaptırdığı ve zorunlu trafik sigortasının teminatlarını aşan kaza veya zarar durumlarını karşılayan sigortadır.
Zorunlu Trafik Sigortası: Türkiye’de her araç sahibi için yasal olarak yaptırılması gereken sigortadır ve karşı tarafın zararlarını sınırlar dahilinde öder.
İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) Sigortası: Trafik sigortasının teminat limitlerini artırmak veya ek teminatlar sağlamak için yapılır.
Zorunlu Trafik Sigortası: Türkiye’de her araç sahibi için yasal olarak yaptırılması gereken sigortadır ve karşı tarafın zararlarını sınırlar dahilinde öder.
İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) Sigortası: Trafik sigortasının teminat limitlerini artırmak veya ek teminatlar sağlamak için yapılır.
bir varlığın üzerinde yazılı olan veya nominal olarak belirlenmiş değeridir.
Kısaca:
Nominal değer = Resmî/kağıt üzerinde yazılı değer 💳📄
🔹 Basit Tanım
Nominal değer, piyasa fiyatından bağımsızdır.
Genellikle hisse senetleri, tahviller ve para birimleri için kullanılır.
Kısaca:
Nominal değer = Resmî/kağıt üzerinde yazılı değer 💳📄
🔹 Basit Tanım
Nominal değer, piyasa fiyatından bağımsızdır.
Genellikle hisse senetleri, tahviller ve para birimleri için kullanılır.
finans ve özellikle borsa ve vadeli işlemler piyasasında kullanılan bir terimdir ve alım-satım işlemlerinin standart birimlerini ifade eder.
Kısaca:
Lot = İşlem gören varlığın standart alım-satım birimi 📦💹
🔹 Basit Tanım
Her piyasada alım-satım minimum işlem birimi lot ile belirlenir.
Yatırımcılar, bu birim üzerinden işlem yapar.
Kısaca:
Lot = İşlem gören varlığın standart alım-satım birimi 📦💹
🔹 Basit Tanım
Her piyasada alım-satım minimum işlem birimi lot ile belirlenir.
Yatırımcılar, bu birim üzerinden işlem yapar.
bir varlığın hızlı ve değer kaybı yaşamadan nakde çevrilebilme yeteneği anlamına gelir.
Kısaca:
Likidite = Varlığın hızlıca nakde dönüşebilme kolaylığı 💵⚡
🔹 Basit Tanım
Likiditesi yüksek bir varlık, kolayca ve fiyat kaybı olmadan satılabilir.
Likiditesi düşük bir varlık, satılması zor veya değer kaybına yol açabilir.
Kısaca:
Likidite = Varlığın hızlıca nakde dönüşebilme kolaylığı 💵⚡
🔹 Basit Tanım
Likiditesi yüksek bir varlık, kolayca ve fiyat kaybı olmadan satılabilir.
Likiditesi düşük bir varlık, satılması zor veya değer kaybına yol açabilir.
dijital ortamda kullanılan ve kriptografi ile güvence altına alınmış bir para birimidir. Geleneksel para birimlerinden farklı olarak merkez bankası veya devlet kontrolünde değildir.
Kısaca:
Kriptopara = Dijital ve merkeziyetsiz para birimi 💻💰
Kısaca:
Kriptopara = Dijital ve merkeziyetsiz para birimi 💻💰
bir işletmenin veya yatırımcının farklı para birimlerinde yaptığı işlemlerden kaynaklanan değer kaybı riskidir.
Kısaca:
Kur riski = Döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanan finansal kayıp riski 💱⚠️
🔹 Basit Tanım
Bir şirketin döviz cinsinden alacak veya borçları, döviz kuru değişirse TL karşılığında kazanç veya kayıp yaratabilir.
Örnek: Bir ihracatçı dolar cinsinden satış yapıyorsa, dolar/TL kuru düşerse geliri azalır.
Kısaca:
Kur riski = Döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanan finansal kayıp riski 💱⚠️
🔹 Basit Tanım
Bir şirketin döviz cinsinden alacak veya borçları, döviz kuru değişirse TL karşılığında kazanç veya kayıp yaratabilir.
Örnek: Bir ihracatçı dolar cinsinden satış yapıyorsa, dolar/TL kuru düşerse geliri azalır.
yatırım veya finansal işlemlerde kendi sermayenizin üzerine borç veya ödünç kaynak ekleyerek pozisyon büyütme yöntemidir.
Kısaca:
Kaldıraç = Az sermayeyle daha büyük yatırım yapma imkânı ⚖️💰
🔹 Basit Tanım
Kaldıraç, yatırımcıya küçük bir öz sermaye ile büyük bir yatırım yapma fırsatı verir.
Amaç: Getiriyi artırmak, risk yönetimi hatalıysa zararı da büyütebilir.
🔹 Örnek
Elinizde 10.000 TL var ve 10:1 kaldıraç kullanıyorsunuz.
Bu durumda 100.000 TL değerinde yatırım yapabilirsiniz.
Eğer yatırım ％10 artarsa → kazanç 10.000 TL (sermaye ile eşdeğer değil, iki kat)
Eğer yatırım ％10 düşerse → kayıp 10.000 TL (tüm sermaye kaybolabilir)
Kısaca:
Kaldıraç = Az sermayeyle daha büyük yatırım yapma imkânı ⚖️💰
🔹 Basit Tanım
Kaldıraç, yatırımcıya küçük bir öz sermaye ile büyük bir yatırım yapma fırsatı verir.
Amaç: Getiriyi artırmak, risk yönetimi hatalıysa zararı da büyütebilir.
🔹 Örnek
Elinizde 10.000 TL var ve 10:1 kaldıraç kullanıyorsunuz.
Bu durumda 100.000 TL değerinde yatırım yapabilirsiniz.
Eğer yatırım ％10 artarsa → kazanç 10.000 TL (sermaye ile eşdeğer değil, iki kat)
Eğer yatırım ％10 düşerse → kayıp 10.000 TL (tüm sermaye kaybolabilir)
bir ülkenin veya bölgenin siyasi, askeri veya diplomatik istikrarsızlıklarından kaynaklanan ekonomik ve finansal risklerdir.
Kısaca:
Jeopolitik risk = Siyasî ve bölgesel gelişmelerin ekonomiye ve yatırım ortamına etkisi 🌍⚠️
🔹 Basit Tanım
Ülkeler veya bölgeler arasındaki çatışmalar, savaşlar, terör, ambargolar, diplomatik krizler gibi olaylar, yatırımcılar için belirsizlik ve risk oluşturur.
Bu riskler döviz kurları, faiz oranları, borsa ve emtia fiyatları üzerinde doğrudan etkili olabilir.
🔹 Jeopolitik Risk Örnekleri
Savaş ve iç çatışmalar → Petrol ve enerji fiyatları yükselir
Ticaret ambargoları veya yaptırımlar → İhracat ve ithalat olumsuz etkilenir
Terör saldırıları veya isyanlar → Yatırımların geri çekilmesine neden olur
Siyasi belirsizlik → Döviz ve borsa piyasalarında volatilite artar
Kısaca:
Jeopolitik risk = Siyasî ve bölgesel gelişmelerin ekonomiye ve yatırım ortamına etkisi 🌍⚠️
🔹 Basit Tanım
Ülkeler veya bölgeler arasındaki çatışmalar, savaşlar, terör, ambargolar, diplomatik krizler gibi olaylar, yatırımcılar için belirsizlik ve risk oluşturur.
Bu riskler döviz kurları, faiz oranları, borsa ve emtia fiyatları üzerinde doğrudan etkili olabilir.
🔹 Jeopolitik Risk Örnekleri
Savaş ve iç çatışmalar → Petrol ve enerji fiyatları yükselir
Ticaret ambargoları veya yaptırımlar → İhracat ve ithalat olumsuz etkilenir
Terör saldırıları veya isyanlar → Yatırımların geri çekilmesine neden olur
Siyasi belirsizlik → Döviz ve borsa piyasalarında volatilite artar
